In het westelijk deel van de Anna Paulownapolder is vaak weinig ruimte om de bebouwing heen. Er is veel bollenteelt. De bollenvelden liggen op korte afstand van de bebouwing. Zorg waar mogelijk ook voor groene randen aan de zij- en achterkant van uw erf. Kijk waar ruimte is voor bomen. Bomen zijn het meest zichtbaar in het landschap;  ze zijn het meest bepalend. Ook hebben ze veel positieve effecten op de waterhuishouding, de lucht, de bodem, de natuur. Ze beschermen tegen wind en geven schaduw. Als er geen grote bomen kunnen van de eerste orde, kies dan voor ijlere beplanting bijvoorbeeld met elzen. Plant een elzenhaag langs de perceelgrens. Plant tenminste één boom in de voortuin. Omring het erf met zoveel mogelijk groen. Begrens het erf met struweel of hagen.

Ook op uw erf kunt u nog veel doen om de natuur een handje te helpen. Denk aan hekwerk of gevels die u laat begroeien. Bijvoorbeeld met klimop. Kijk of u in de voortuin ruimte heeft voor struiken of een rand waar eenjarige planten kunnen groeien. Kies hierbij zoveel mogelijk gebiedseigen soorten, passend op de zandondergrond die in de westelijke Anna Paulownapolder aanwezig is. Probeer ook het dak te benutten. Een vegetatiedak biedt mogelijkheden voor (vet)planten die zichzelf in stand kunnen houden. Vegetatiedaken bieden verkoeling, dempen geluid, zijn in staat CO2 op te nemen en zijn gunstig voor vogels, bijen en andere insecten.

Jouw erf kan onderdak bieden voor verschillende dieren. Door nestkasten op te hangen voor zangvogels, voor rans-, kerk- of steenuilen of een torenvalk draag je bij aan de vogelrijkdom van je erf. Ook een nestpaal voor ooievaars draagt daaraan bij. Zorg dat er in stallen en schuren toegangen zijn voor zwaluwen en andere vogels.
Ook voor insecten kan je verschillende maatregelen nemen. Een bijenkast of een bijenhotel zijn daar voorbeelden van. Vleermuizen geef je een schuilplaats door een speciale vleermuiskast op het erf te plaatsen.

Jouw erf kan onderdak bieden voor verschillende dieren. Door nestkasten op te hangen voor zangvogels, voor rans-, kerk- of steenuilen of een torenvalk of een nestpaal voor ooievaars draag je bij aan de vogelrijkdom van je erf. Zorg dat er in stallen en schuren toegangen zijn voor zwaluwen en andere vogels.

Ook voor insecten kan je verschillende maatregelen nemen. Een bijenkast of een bijenhotel zijn daar voorbeelden van. Vleermuizen geef je een schuilplaats door een speciale vleermuiskast.

Waar ruimte was hebben wij de watergang aan erfzijde verbreed en een flauwe oever gegraven. Hier groeien nu oever- en waterplanten. Water om ons erf is prettig, zowel voor afvoer in natte perioden als voor een watervoorraad in droge perioden. In onze natuurvriendelijke oevers zien we meer soorten bloemen. In en om het water leven kleine waterdiertjes, libellen en vlinders. Vissen paaien tussen de oever- en waterplanten.

Tip:

• maak een geleidelijke oever aan de zijde van het erf;
• snoei boomopslag jaarlijks terug;
• Maai de begroeiing eens per 1-2 jaar, maar laat ook plukjes staan.

Op de grotere en rijkere boerenerven werden vroeger wel vroegbloeiende knol- en bolgewassen aangeplant onder bomen en struiken. Het begon bij ons met een handvol bolletjes die we van een vriend kregen. En kijk nu eens hoe mooi dit zich over onze tuin heeft verspreid.

Tip:

• Beplant je een nieuw stuk grond verwijder dan eerst hardnekkig onkruid.
• Werk organisch materiaal, bijvoorbeeld van een oude composthoop. door de bovengrond. Beschadig geen wortels van bomen of struiken. Een laagje van 3 cm is voldoende. Is de grond zwaar en kleiig, voeg dan wat houtsnippers toe.
• Gebruik 15 á 25 bollen per m2 van sterke soorten die geschikt zijn voor verwildering, strooi ze zo natuurlijk mogelijk uit.
• Bollen kunnen tot 3 á 4 maal de diameter van de bol onder het oppervlak worden geplant.
• Na een jaar of 3 of 4 gaan de bollen zich verder verspreiden en treedt het effect van verwildering op.

Een van onze schuren kreeg een vegetatiedak. Wat een weelde. In de schuur is het heerlijk koel. Tijdens de droge hete zomers is dat een verademing. Op het dak bloeien inmiddels veel sedumplanten. Onze schuur is tuin en gebouw tegelijk.

Tip:

• Zorg al bij de bouw dat het dak geschikt is als vegetatiedak;
• Onderhoud de afvoer van het dak goed. En verwijder onkruid.

Op ons erf zaaiden wij een mengsel voor een bloemrijk grasland. We genieten ieder voorjaar en zomer van een weitje vol bloemen. We zien vlinders, libellen en bijen. En zo’n weitje levert ook nog een bijdrage in het bestrijden van ziekten en plagen in bomen, struiken en landbouwgewassen.

Tip:

• Kies zadenmengsels met inheemse soorten voor bloemrijk grasland voor zandgrond;
• Beheer de bloemenweide extensief, maai max. 1-2  x per jaar en niet alles tegelijk;
• Verwijder het maaisel nadat het gedroogd is.

Weinig ruimte op je erf? Een haag kan bijna altijd. Daarom plantten wij een beukenhaag. Wij vinden het een mooie overgang van ons erf naar de weg. En een ideale plek voor insecten, kleine zoogdieren en vogels.

Tip:

• Plant een haag die past in de omgeving. Gebruik je inheemse soorten dan levert dat wel 10 keer zoveel diersoorten op;
• Plant een haag minimaal een halve meter uit de verharding.

Aan de oostzijde van het erf plantten wij struiken. Ook hier was niet genoeg plek voor hoge bomen met brede kronen. Een gemengde beplanting met meidoorn, hondsroos en hulst lukte wel. Onze schuur is begroeid met klimop. Struiken en klimop geven haast jaarrond voedsel voor vogels. Er zijn dan ook volop vogels op ons erf.

Tips:

• Plant voor een gesloten struikbeplanting op 0,75 tot 1,5 meter afstand in wildverband;
• Zorg voor besdragende soorten verspreid over het jaar (klik op i voor meer informatie);
• Zet lichtminnende soorten aan de rand;
• Maai in de eerste jaren tussen de struiken tot de struiken tot sluiting komen;
• Snoei alleen als er een te hoge dichtheid/te grote hoogte ontstaat;
• Als je erf grenst aan een weidevogelleefgebied, is struikbeplanting een goed alternatief voor bomen. Bomen zijn aantrekkelijk voor roofvogels en kraaien die een gevaar vormen voor weidevogelkuikens.

Aan de zijkant van ons erf plantten we elzen. Ideaal als je niet te veel ruimte hebt. We merkten dat de elzensingel na verloop van tijd een ideale plek voor vogels werd. En dat een rijke ondergroei ontstond waar ook kleine zoogdieren hun plek in vinden.

Tip:

• Maak mooie rechthoekige plantgaten, met ruimte voor de wortels;
• Gebruik 2 stuks bosplantsoen per meter;
• Wissel elzen zo af en toe af met een vlier of lijsterbes;
• Snoei na 3 en na 7 jaar overhangende takken;
• Zet na 15 jaar de elzensingel af, maar niet alle bomen in hetzelfde jaar; laat ook enkele elzen doorgroeien.

De trots in onze voortuin is een forse paardenkastanje. In het voorjaar gonst het van de hommels en bijen. Voor uilen is dit een van de favoriete bomen om in te verblijven.

Tips:

• Als er ruimte genoeg is plant dan een mooie en opvallende grote boom op het voorerf. Denk bijvoorbeeld aan de paardenkastanje, of aan een beuk of treurwilg (klik op i voor meer informatie).

Aan de voorzijde van ons erf plantten wij een fruitboom. Omdat we lang niet alles kunnen opeten genieten de vogels mee. In de oogstmaanden zijn wij dan ook populair bij vogels en insecten. Naast fruit levert onze fruitboom ook veel honing voor bijen en hommels.

Tips:

• Kies voor een oud fruitras, deze dreigen uit te sterven. Voor de biodiversiteit is behoud van de oude rassen belangrijk. Zie de website vergeten fruitrassen (klik op i voor meer informatie) voor meer informatie;
• Kies voor een hoogstamfruitboom. Als verblijf- en broedplaats heeft een hoogstambomen veel meer betekenis dan de lage variant;
• Plant de fruitboom op een zonnige plek.

In onze schuur hebben we een kerkuilenkast geplaatst, en een vliegopening naar buiten gemaakt. Sinds enkele jaren broedt er een paartje kerkuilen. Ze zijn zeer welkom want de muizenstand is nu beter in balans dan de eerste jaren dat we hier woonden.

Tips:

• Plaats een nestkast voor een kerkuil op een donkere en rustige plek in een schuur of hooiberg, zorg dat de uil naar buiten kan;
• Hang nestkasten voor kleine zangvogels aan de oostgevel van muren of aan bomen;
• Als je een oude boom met holten hebt: spaar hem zo lang mogelijk, vogels en vleermuizen maken er graag gebruik van;
• Kijk voor meer informatie over nestkasten op de site van de vogelbescherming (https://www.vogelbescherming.nl/in-mijn-tuin/nestkasten).

Nestkast kerkuil

Vleermuiskast